اختلال اوتیسم و نورومارکرهای تشخیصی آن

اختلال طیف اوتیسم (Autism spectrum disorder) که به اختصار ASD نامیده می‌شود، یک اختلال عصبی رشدی است که افراد، مخصوصاً کودکان را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشخیص ASD معمولاً بر اساس مشاهدات بالینی، کلینیکی و ارزیابی های subjective است که می‌تواند منجر به درجه بالایی از تنوع در تشخیص و درمان شود. در سال های اخیر، علاقه فزاینده‌ای به استفاده از EEG کمّی یا QEEG به عنوان ابزاری برای توصیف مغز اوتیستیک و توسعه روش‌های تشخیصی و درمانی عینی‌تر وجود داشته است. 

در یک systematic review برای ارزیابی پتانسیل QEEG به منظور توصیف مغز اوتیسم، 47 مطالعه که از QEEG برای اندازه گیری و تجزیه و تحلیل فعالیت مغز در افراد مبتلا به ASD استفاده کرده‌اند، تحت ارزیابی قرار گرفته و نتایج آن‌ها با نتایج افراد در حال رشد مقایسه شده است. این مطالعات بین سال‌های 1999 و 2019 انجام شده و از انواع ویژگی‌های حاصل از تحلیل QEEG، از جمله spectral analysis، Coherence analysis، و source localization استفاده شده است. نتایج بررسی سیستماتیک نشان می‌دهد که QEEG می‌تواند بینش‌های ارزشمندی در مورد مکانیسم‌های عصبی زیربنایی ASD ارائه دهد. مطالعات با استفاده از QEEG چندین نشانگر زیستی بالقوه برای اوتیسم را شناسایی کرده‌اند، از جمله:
1.تغییر فعالیت باند آلفا و بتا
2.افزایش فعالیت باند تتا 
3.افزایش فعالیت باند گاما
4.کاهش coherence بین نواحی مغز  
این نشانگرهای زیستی ممکن است به جنبه‌های خاصی از ASD، مانند نقص‌های ارتباط اجتماعی و حساسیت‌های حسی مرتبط باشند.

یکی از کاربردهای بالقوه QEEG در تحقیقات اوتیسم، توسعه برنامه‌های personalized medicine بر اساس بیومارکرهای فردی است که می‌تواند به مداخلات مؤثرتر و هدفمندتر منجر شود.QEEG  همچنین می‌تواند برای نظارت بر اثربخشی درمان در افراد مبتلا به اوتیسم، با ردیابی تغییرات در فعالیت مغز در طول زمان و شناسایی عوامل پیش بینی کننده بالقوه پاسخ درمانی مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال، یک مطالعه نشان داده است که تغییرات در coherence بین قشر جلوی مغز و سایر نواحی مغز با بهبود مهارت‌های ارتباط اجتماعی به دنبال رفتار درمانی مرتبط است.

با این حال، استفاده از QEEG در تحقیقات اوتیسم ممکن است توسط عواملی مانند حجم نمونه کوچک، تنوع در طراحی و روش مطالعه، و تفاوت در ویژگی‌های جمعیت‌ مورد مطالعه محدود شود. کنترل عواملی مانند سن، جنس و استفاده از دارو هنگام انجام مطالعات QEEG در افراد مبتلا به اوتیسم مهم است تا اطمینان حاصل شود که هر گونه تفاوت مشاهده شده در فعالیت مغز واقعاً با این اختلال مرتبط است.
در نهایت توسعه و ایجاد پروتکل‌های استاندارد برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های QEEG در تحقیقات اوتیسم می‌تواند به بهبود تکرارپذیری و مقایسه نتایج مطالعه کمک کند. همکاری بین محققان و پزشکان نیز برای توسعه و اجرای ابزارهای تشخیصی و درمانی مبتنی بر qEEG برای اوتیسم و همچنین برای تفسیر و بیان یافته‌ها clinical practice مهم است. این تکنیک، پتانسیل ارائه اطلاعات ارزشمند در مورد مکانیسم‌های عصبی ASD دارد. QEEG ممکن است در نهایت منجر به مداخلات مؤثرتر و شخصی‌سازی شده برای افراد مبتلا به این اختلال شود. 

منابع:

1. Bosl, W.J., Tager-Flusberg, H. & Nelson, C.A. EEG Analytics for Early Detection of Autism Spectrum Disorder: A data-driven approach. Sci Rep 8, 6828 (2018). https://doi.org/10.1038/s41598-018-24318-x
2. Bogéa Ribeiro L, da Silva Filho M. Systematic Review on EEG Analysis to Diagnose and Treat Autism by Evaluating Functional Connectivity and Spectral Power. Neuropsychiatr Dis Treat. 2023 Feb 22;19:415-424. doi: 10.2147/NDT.S394363. PMID: 36861010; PMCID: PMC9968781.